Na czym polega lakowanie zębów?

Lakowanie zębów to jedna z najskuteczniejszych metod profilaktyki próchnicy, szczególnie u dzieci i młodzieży. Zabieg ten polega na uszczelnieniu bruzd i szczelin w zębach specjalnym materiałem, który chroni je przed odkładaniem się płytki bakteryjnej i resztek pokarmowych. Mimo że procedura jest szybka, bezbolesna i nieinwazyjna, nadal wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy z jej znaczenia w zapobieganiu chorobom jamy ustnej. W tym artykule wyjaśniam, czym jest lakowanie, jak przebiega zabieg, kiedy warto go wykonać i jakie korzyści przynosi zarówno dzieciom, jak i dorosłym.

Czym jest lakowanie zębów i jaki jest jego cel?

Lakowanie to profilaktyczny zabieg stomatologiczny polegający na wypełnieniu głębokich bruzd i szczelin na powierzchniach żujących zębów specjalnym materiałem ochronnym – lakiem szczelinowym. Najczęściej stosuje się go w przypadku zębów trzonowych i przedtrzonowych, które ze względu na swoją anatomiczną budowę są bardziej narażone na rozwój próchnicy.

Głównym celem lakowania jest ochrona zębów przed próchnicą poprzez stworzenie gładkiej, łatwej do czyszczenia powierzchni. Lak działa jak fizyczna bariera, zapobiegając wnikaniu bakterii i resztek jedzenia w trudno dostępne zagłębienia. Wspomaga także działanie fluoru, który wzmacnia szkliwo zębów i zwiększa ich odporność na działanie kwasów.

Lakowanie jest zalecane szczególnie u dzieci w wieku szkolnym, kiedy dopiero pojawiają się zęby stałe, ale może być również wykonywane u młodzieży i dorosłych, jeśli istnieje podwyższone ryzyko próchnicy.

Jak przebiega zabieg lakowania?

Zabieg lakowania jest całkowicie bezbolesny, szybki i nieinwazyjny, dlatego dobrze tolerują go nawet najmłodsi pacjenci. Przeprowadza go lekarz dentysta Gliwice lub higienistka stomatologiczna, a cała procedura trwa zwykle kilkanaście minut.

W pierwszym etapie ząb jest dokładnie oczyszczany z osadów i płytki nazębnej, aby zapewnić dobrą przyczepność materiału. Następnie powierzchnia zęba jest osuszana i zabezpieczana przed dostępem śliny. Na tak przygotowany ząb nakłada się specjalny żel wytrawiający, który powoduje mikroskopijne szorstkości na powierzchni szkliwa, umożliwiające lepsze wiązanie laku.

Po kilku sekundach żel jest dokładnie spłukiwany, a ząb ponownie osuszany. Następnie w bruzdy aplikuje się lak szczelinowy – najczęściej biały lub przezroczysty – który zostaje utwardzony przy pomocy lampy polimeryzacyjnej. Na końcu lekarz sprawdza, czy materiał nie utrudnia kontaktu zębów przeciwstawnych i w razie potrzeby delikatnie go koryguje.

Lakowanie nie wymaga znieczulenia ani borowania. Pacjent może jeść i pić bezpośrednio po zabiegu.

Kiedy i komu zaleca się lakowanie?

Lakowanie zaleca się przede wszystkim u dzieci w wieku 6–8 lat, czyli w okresie wyrzynania się pierwszych stałych zębów trzonowych. Wskazane jest również wykonanie zabiegu w przypadku zębów przedtrzonowych oraz trzonowych mlecznych, jeśli ich bruzdy są głębokie i trudne do oczyszczania.

Oto sytuacje, w których szczególnie warto rozważyć lakowanie:

• gdy dziecko ma trudności z dokładnym szczotkowaniem zębów,
• gdy występuje podwyższone ryzyko próchnicy (np. cukier w diecie, nieprawidłowa higiena),
• gdy zęby mają głębokie bruzdy i anatomiczne zagłębienia,
• gdy wcześniej występowała próchnica w innych zębach.

Lakowanie może być stosowane również u młodzieży i dorosłych, szczególnie jeśli zęby wykazują podatność na próchnicę lub pacjent ma ograniczone możliwości dbania o higienę (np. z powodu aparatu ortodontycznego czy niepełnosprawności).

Jak długo utrzymuje się efekt lakowania i czy trzeba go powtarzać?

Efekt lakowania może utrzymywać się nawet przez kilka lat, jednak lak – jak każdy materiał stomatologiczny – ulega ścieraniu i może się odklejać. Dlatego bardzo ważne są regularne kontrole stomatologiczne, podczas których lekarz oceni stan laków i w razie potrzeby wykona ich uzupełnienie.

Zaleca się kontrolowanie lakowanych zębów co 6 miesięcy, a w przypadku dzieci szczególnie ważne jest, aby sprawdzać szczelność laku przy każdej wizycie adaptacyjnej lub profilaktycznej.

Dobrze utrzymany lak nadal skutecznie chroni zęby przed próchnicą, dlatego nawet niewielkie ubytki materiału warto uzupełniać jak najszybciej.

Czy lakowanie jest skuteczne i bezpieczne?

Tak – lakowanie to skuteczna i w pełni bezpieczna metoda profilaktyki próchnicy, potwierdzona badaniami klinicznymi i rekomendowana przez towarzystwa stomatologiczne na całym świecie. Regularnie przeprowadzany zabieg znacząco zmniejsza ryzyko rozwoju próchnicy, zwłaszcza w zębach stałych dzieci i młodzieży.

Zabieg nie powoduje żadnych skutków ubocznych, nie ingeruje w strukturę zęba i nie wiąże się z żadnym ryzykiem dla zdrowia. Jedynym ograniczeniem może być sytuacja, gdy w bruzdach zęba rozwija się już próchnica – wtedy niezbędne jest wcześniejsze leczenie zachowawcze przed nałożeniem laku.

Lakowanie nie zastępuje szczotkowania ani prawidłowej higieny jamy ustnej, ale stanowi jej ważne uzupełnienie, zwłaszcza w miejscach szczególnie narażonych na odkładanie płytki bakteryjnej.

Dlaczego warto rozważyć lakowanie zębów?

Lakowanie to prosty, szybki i bezbolesny zabieg, który znacząco zmniejsza ryzyko próchnicy u dzieci i młodzieży, a w wielu przypadkach pozwala uniknąć późniejszego leczenia zachowawczego. Odpowiednio wcześnie wykonane, stanowi inwestycję w zdrowie jamy ustnej, komfort pacjenta i mniejsze koszty leczenia w przyszłości.

Zabieg ten, przeprowadzany przez profesjonalistę i monitorowany podczas regularnych wizyt kontrolnych, przynosi długofalowe korzyści i warto go uwzględnić w planie profilaktyki każdego dziecka. Świadome decyzje rodziców w tym zakresie mają realny wpływ na zdrowy rozwój uzębienia i zachowanie pięknego uśmiechu na lata.